canvade
Yeni Üye
1-Parkinson hastalığı nedir?
Nörolojide hareket bozuklukları olarak isimlendirilen geniş bir yelpaze altında incelenen bir hastalıktır. Yaklaşık 200 yıl evvel tanımlanmıştır. Beyinde dopamin denilen bir unsurun eksikliğnden kaynaklanır. Dopamin, hareketlerimizi akıcı, kolay ahenk ortasında uyumlu ve otomatik bir biçimde yapmamızı sağlayan bir husustur. ötürüsıyla eksikliğinde temel olarak bu alanlarda sorun yaşanır.
2-Parkinson hastalığı hangi yaşlarda görülür?
40-75 yaşları içinde, çoğunlukla da 60 yaş üzerinde başlar. Genel itibariyle yaşlılık hastalığıdır. Lakin tüm Parkinson hastalarının %5 kadarı 20-40 yaşları içinde başlar. Bu durumda genç başlangıçlı Parkinson hastalığından bahsedilir.
3-Görülme sıklığı nedir?
Dünyanın her yerinde her türlü sosyoekonomik şartta görülebilen bir hastalıktır. Erkeklerde bayanlara oranla biraz daha fazla görülüyor. Yapılan çalışmalarda değişik ülkelerden farklı oranlar görmekteyiz. Lakin ortalama olarak 65 yaş üstünde her 100 bireyden 1’inin Parkinson hastası olduğu kabul ediliyor.
4-Hastalığın oluşma sebebi nedir?
Parkinson hastalığı bahsetmiş olduğumiz üzere beyinde dopamin denen maddeyi üreten hücrelerde kayıp niçiniyle ortaya çıkar. Ama hala bu hücrelerin niye hasara uğradığı ile ilgili elimizde kesin bir bilgi yok. Birtakım tarım ve bitki ilaçlarına maruz kalmanın hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabileceği ileri sürülmüştür. Öte yandan ailede bir ebeveyn yahut kardeşte Parkinson hastalığı varlığı o bireyde Parkinson hastalığı gelişme riskini yaklaşık 2 kat arttırmaktadır. Kalıtsal özellikteki Parkinson hastalığı daha epey genç yaşlarda başlama eğilimindedir. Karı kocanın ikisinde de Parkinson hastalığı %2 den daha az sıklıkta olması hastalığın bulaşıcı olmadığını ve beslenmeye ilişkin ögelerin da büsbütün suçlanamayacağını düşündürüyor. Sonuç olarak günümüzde genetik yatkınlık tabanında çevresel faktörlerin rol oynadığı çoğul niçine bağlı bir hastalık olarak bedellendirilmektedir.
5-Parkinson hastalığı nasıl başlar?
Hastalık çoklukla sinsi başlar. Çoğunlukla hastalar yakınmalarının tam olarak ne vakit başladığını söyleyemez. Hastaların çabucak tümünde belirtiler tek bir vücut yarısında başlar vakit içinde daha yavaşça olmakla birlikte karşı vücut yarısında ortaya çıkar. Lakin hastalık seyri boyunca bu asimetrik seyir kendini korur.
6-Belirtileri nelerdir?
Temel olarak 4 belirti vardır. Titreme, uzuvların katılığı, hareketlerde yavaşlama ve duruş ve istikrar bozukluğudur. Bunları tek tek ele alacak olursak;
Titreme: Parkinson hastalarının en sık tabibe başvurma sebebidir. Hastaların %80’inde vardır. Tipik olarak istirahat halinde iken yahut belirli bir konumu koruma ederken ortaya çıkar. Kaba bir titremedir. Çoklukla elde başlar ve bozuk para sayma hareketine yahut ufak bir taşı baş ve işaret parmağı içinde yuvarlama hareketine benzeri. Ayakta ortaya çıktığında pedala basıp kaldırma hareketine benzeri. Titreme gerilim yahut zihinsel faaliyet ile artar ve uykuda kaybolur.
Kaslarda sertlik: Genellikle doktorun muayene bulgusu olmakla bir arada epeyce şiddetli ise hasta tarafınca fark edilebilir. Hastalar kimi vakit bu kas sertliğini yorgunluk, ağrı, kramp batma hissi formunda algılayabilir.
Hareketlerde yavaşlama: En epey özürlülük yaratan durum diyebiliriz. Hareketlerin büyüklüğü ve gerisi sıra yineı azalmıştır. İstemli hareketler haricinde yürürken kolların sallanması ve göz kırpma üzere otomatik hareketlerde azalır. Mimikleri oluşturan kas hareketlerinin de azalması kararı donuk bir yüz sözü oluşur. Yazarken gitgide harfler küçülür ek olarak titremede var ise okunmaz hale gelir.
Duruş ve istikrar bozuklukları: Parkinson hastalarında duruş ve dengeyi muhafaza yeteneği vakit içinde bozulabilir. Birfazlaca Parkinson hastası öne yanlışsız hafifçeçe eğik durma eğilimindedir. Duruştaki başka bir özellik hastanın yürürken ya da ayakta dururken bir yahut her iki kolunu dirsekten ve bacaklarını dizlerden ve kalçadan bükme eğilimidir. Duruş bozukluğu vakit içinde ayakta dururken, yürürken ve dönüş yaparken yahut sandalyeden kalkarken ve ileri yanlışsız uzanırken emniyetsiz hissetmeye, istikrar kaybına ve düşmelere yol açabilir.
Yürüme bozukluğu, yürürken kilitlenme ve düşmeler: Olağan yürüyüş sırasında adım atma, kolları sallama doğal bir biçimde süratli, içgüdüsel ve otomatik olarak yapılır. Parkinson hastalığının bilhassa erken periyotlarında biroldukça hastanın yürümesi olağandır ve senelerca olağan kalabilir. vakit içinde hastalık için tipik olan küçük adımlarla yürüme hali dikkati çeker. İleri evrede olan ve yürümelerinin bariz biçimde bozulduğu hastalar ayaklarının ucunu yerden kaldıramazlar ve bir yahut her iki ayağı sürüyerek yürümeye başlarlar. Yürürken otomatik olarak yapılan kol sallama hareketi azalır ve vakit içinde kaybolur. Dönüşler yavaşlamıştır ve fazlaca sayıda minik adımla beden tek bir bütün halinde döner. Yürüme bozukluğu olan hastalar kimi vakit düzgün biçimde yürürken birdenbire ayakları yere yapışmış üzere kalakalırlar ve ‘kilitlenme’ olarak tanımlanan durum ortaya çıkar
7-Başka belirtiler var mıdır?
Parkinson hastalığında görülen başka belirtiler içinde, konuşma bozukluğu, yorgunluk, kahır hissi, ruhsal çöküntü hali, uzuv ağrıları, salya akması, kabızlık, mide boşalmasının gecikmesi, uyku ve cinsel fonksiyon bozuklukları, ciltte yağlanma, terleme artışı, koku alma duyusunun azalması, sık idrara çıkma, tansiyon düşmesi, uyku bozukluğu, huzursuz bacak sendromu, unutkanlık ve vakit içinde da demans sayılabilir. Kelam konusu hastalık belirtileri her Parkinson hastasında görülmediği üzere, ortaya çıktığı vakit her hastada tıpkı şiddette olmaz. Birtakım belirtiler ise kullanılan ilaçların yan tesirlerinden kaynaklanabilir.
8-Parkinson hastalığının tanısı nasıl konur?
Parkinson hastalığı tanısı klinik muayene bilgilerine dayanılarak temalır, tedaviye alınan olumlu cevap da tanıyı doğrulayıcı delil oluşturur. Parkinson hastalığı teşhisini mutlaklaştırmak üzere rastgele bir beyin görüntülemesi yahut özel bir kan analizi yapılması mecburî değildir. Kelam konusu incelemelere hastalığın ayırıcı teşhisine giren başka niçinleri dışlamak hedefiyle başvurulur.
9-Tedavisi var mı?
Parkinson hastalığında belirtilerin tedavisi temel olarak ilaçlarla yapılır. Seyrek olarak ilaç tedavileriyle denetim altına alınamayan şiddetli titreme varlığında ya da ileri evredeki hastalarda hayat kalitesini bozan “açılma ve kapanma” periyotları ya da ilaç dozunu artırmayı kısıtlayan istem dışı hareketlere yol açan yan tesirler kelam konusu olduğunda cerrahi prosedürlere de başvurulmaktadır.
Günümüzde Parkinson hastalığındaki belirtilerden sorumlu olan dopamin hücrelerinin hasarını büsbütün onaracak kesin bir tedavi çabucak hemen bulunamamış olmakla bir arada, hastalık belirtileri ilaçlarla kıymetli ölçüde azaltılabilmektedir. Mevcut ilaçlar beyinde eksilmiş olan dopamini yerine koyar yahut onun tesirini taklit eder. Kimileri da dopaminin kimyasal yolla parçalanmasını engelleyerek tesirini artırır. İlaçların ömür uzunluğu, tertipli olarak alınması gerekmektedir. Şayet ilaçlar doktorun tavsiyesi haricinde kesilecek olursa, hastalık belirtileri er geç tekrar başlayacağı üzere ilaçların ani kesilmesi kimi vakit hayatı tehdit eden durumlara da yol açabilir. Tedavide kullanılan birebir çeşit ve birebir dozdaki bir ilaç bir hastada fayda sağlarken, bir başkasında etkisiz olabilmektedir. yani Parkinson tedavisi büsbütün bireye özeldir.
Nörolojide hareket bozuklukları olarak isimlendirilen geniş bir yelpaze altında incelenen bir hastalıktır. Yaklaşık 200 yıl evvel tanımlanmıştır. Beyinde dopamin denilen bir unsurun eksikliğnden kaynaklanır. Dopamin, hareketlerimizi akıcı, kolay ahenk ortasında uyumlu ve otomatik bir biçimde yapmamızı sağlayan bir husustur. ötürüsıyla eksikliğinde temel olarak bu alanlarda sorun yaşanır.
2-Parkinson hastalığı hangi yaşlarda görülür?
40-75 yaşları içinde, çoğunlukla da 60 yaş üzerinde başlar. Genel itibariyle yaşlılık hastalığıdır. Lakin tüm Parkinson hastalarının %5 kadarı 20-40 yaşları içinde başlar. Bu durumda genç başlangıçlı Parkinson hastalığından bahsedilir.
3-Görülme sıklığı nedir?
Dünyanın her yerinde her türlü sosyoekonomik şartta görülebilen bir hastalıktır. Erkeklerde bayanlara oranla biraz daha fazla görülüyor. Yapılan çalışmalarda değişik ülkelerden farklı oranlar görmekteyiz. Lakin ortalama olarak 65 yaş üstünde her 100 bireyden 1’inin Parkinson hastası olduğu kabul ediliyor.
4-Hastalığın oluşma sebebi nedir?
Parkinson hastalığı bahsetmiş olduğumiz üzere beyinde dopamin denen maddeyi üreten hücrelerde kayıp niçiniyle ortaya çıkar. Ama hala bu hücrelerin niye hasara uğradığı ile ilgili elimizde kesin bir bilgi yok. Birtakım tarım ve bitki ilaçlarına maruz kalmanın hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabileceği ileri sürülmüştür. Öte yandan ailede bir ebeveyn yahut kardeşte Parkinson hastalığı varlığı o bireyde Parkinson hastalığı gelişme riskini yaklaşık 2 kat arttırmaktadır. Kalıtsal özellikteki Parkinson hastalığı daha epey genç yaşlarda başlama eğilimindedir. Karı kocanın ikisinde de Parkinson hastalığı %2 den daha az sıklıkta olması hastalığın bulaşıcı olmadığını ve beslenmeye ilişkin ögelerin da büsbütün suçlanamayacağını düşündürüyor. Sonuç olarak günümüzde genetik yatkınlık tabanında çevresel faktörlerin rol oynadığı çoğul niçine bağlı bir hastalık olarak bedellendirilmektedir.
5-Parkinson hastalığı nasıl başlar?
Hastalık çoklukla sinsi başlar. Çoğunlukla hastalar yakınmalarının tam olarak ne vakit başladığını söyleyemez. Hastaların çabucak tümünde belirtiler tek bir vücut yarısında başlar vakit içinde daha yavaşça olmakla birlikte karşı vücut yarısında ortaya çıkar. Lakin hastalık seyri boyunca bu asimetrik seyir kendini korur.
6-Belirtileri nelerdir?
Temel olarak 4 belirti vardır. Titreme, uzuvların katılığı, hareketlerde yavaşlama ve duruş ve istikrar bozukluğudur. Bunları tek tek ele alacak olursak;
Titreme: Parkinson hastalarının en sık tabibe başvurma sebebidir. Hastaların %80’inde vardır. Tipik olarak istirahat halinde iken yahut belirli bir konumu koruma ederken ortaya çıkar. Kaba bir titremedir. Çoklukla elde başlar ve bozuk para sayma hareketine yahut ufak bir taşı baş ve işaret parmağı içinde yuvarlama hareketine benzeri. Ayakta ortaya çıktığında pedala basıp kaldırma hareketine benzeri. Titreme gerilim yahut zihinsel faaliyet ile artar ve uykuda kaybolur.
Kaslarda sertlik: Genellikle doktorun muayene bulgusu olmakla bir arada epeyce şiddetli ise hasta tarafınca fark edilebilir. Hastalar kimi vakit bu kas sertliğini yorgunluk, ağrı, kramp batma hissi formunda algılayabilir.
Hareketlerde yavaşlama: En epey özürlülük yaratan durum diyebiliriz. Hareketlerin büyüklüğü ve gerisi sıra yineı azalmıştır. İstemli hareketler haricinde yürürken kolların sallanması ve göz kırpma üzere otomatik hareketlerde azalır. Mimikleri oluşturan kas hareketlerinin de azalması kararı donuk bir yüz sözü oluşur. Yazarken gitgide harfler küçülür ek olarak titremede var ise okunmaz hale gelir.
Duruş ve istikrar bozuklukları: Parkinson hastalarında duruş ve dengeyi muhafaza yeteneği vakit içinde bozulabilir. Birfazlaca Parkinson hastası öne yanlışsız hafifçeçe eğik durma eğilimindedir. Duruştaki başka bir özellik hastanın yürürken ya da ayakta dururken bir yahut her iki kolunu dirsekten ve bacaklarını dizlerden ve kalçadan bükme eğilimidir. Duruş bozukluğu vakit içinde ayakta dururken, yürürken ve dönüş yaparken yahut sandalyeden kalkarken ve ileri yanlışsız uzanırken emniyetsiz hissetmeye, istikrar kaybına ve düşmelere yol açabilir.
Yürüme bozukluğu, yürürken kilitlenme ve düşmeler: Olağan yürüyüş sırasında adım atma, kolları sallama doğal bir biçimde süratli, içgüdüsel ve otomatik olarak yapılır. Parkinson hastalığının bilhassa erken periyotlarında biroldukça hastanın yürümesi olağandır ve senelerca olağan kalabilir. vakit içinde hastalık için tipik olan küçük adımlarla yürüme hali dikkati çeker. İleri evrede olan ve yürümelerinin bariz biçimde bozulduğu hastalar ayaklarının ucunu yerden kaldıramazlar ve bir yahut her iki ayağı sürüyerek yürümeye başlarlar. Yürürken otomatik olarak yapılan kol sallama hareketi azalır ve vakit içinde kaybolur. Dönüşler yavaşlamıştır ve fazlaca sayıda minik adımla beden tek bir bütün halinde döner. Yürüme bozukluğu olan hastalar kimi vakit düzgün biçimde yürürken birdenbire ayakları yere yapışmış üzere kalakalırlar ve ‘kilitlenme’ olarak tanımlanan durum ortaya çıkar
7-Başka belirtiler var mıdır?
Parkinson hastalığında görülen başka belirtiler içinde, konuşma bozukluğu, yorgunluk, kahır hissi, ruhsal çöküntü hali, uzuv ağrıları, salya akması, kabızlık, mide boşalmasının gecikmesi, uyku ve cinsel fonksiyon bozuklukları, ciltte yağlanma, terleme artışı, koku alma duyusunun azalması, sık idrara çıkma, tansiyon düşmesi, uyku bozukluğu, huzursuz bacak sendromu, unutkanlık ve vakit içinde da demans sayılabilir. Kelam konusu hastalık belirtileri her Parkinson hastasında görülmediği üzere, ortaya çıktığı vakit her hastada tıpkı şiddette olmaz. Birtakım belirtiler ise kullanılan ilaçların yan tesirlerinden kaynaklanabilir.
8-Parkinson hastalığının tanısı nasıl konur?
Parkinson hastalığı tanısı klinik muayene bilgilerine dayanılarak temalır, tedaviye alınan olumlu cevap da tanıyı doğrulayıcı delil oluşturur. Parkinson hastalığı teşhisini mutlaklaştırmak üzere rastgele bir beyin görüntülemesi yahut özel bir kan analizi yapılması mecburî değildir. Kelam konusu incelemelere hastalığın ayırıcı teşhisine giren başka niçinleri dışlamak hedefiyle başvurulur.
9-Tedavisi var mı?
Parkinson hastalığında belirtilerin tedavisi temel olarak ilaçlarla yapılır. Seyrek olarak ilaç tedavileriyle denetim altına alınamayan şiddetli titreme varlığında ya da ileri evredeki hastalarda hayat kalitesini bozan “açılma ve kapanma” periyotları ya da ilaç dozunu artırmayı kısıtlayan istem dışı hareketlere yol açan yan tesirler kelam konusu olduğunda cerrahi prosedürlere de başvurulmaktadır.
Günümüzde Parkinson hastalığındaki belirtilerden sorumlu olan dopamin hücrelerinin hasarını büsbütün onaracak kesin bir tedavi çabucak hemen bulunamamış olmakla bir arada, hastalık belirtileri ilaçlarla kıymetli ölçüde azaltılabilmektedir. Mevcut ilaçlar beyinde eksilmiş olan dopamini yerine koyar yahut onun tesirini taklit eder. Kimileri da dopaminin kimyasal yolla parçalanmasını engelleyerek tesirini artırır. İlaçların ömür uzunluğu, tertipli olarak alınması gerekmektedir. Şayet ilaçlar doktorun tavsiyesi haricinde kesilecek olursa, hastalık belirtileri er geç tekrar başlayacağı üzere ilaçların ani kesilmesi kimi vakit hayatı tehdit eden durumlara da yol açabilir. Tedavide kullanılan birebir çeşit ve birebir dozdaki bir ilaç bir hastada fayda sağlarken, bir başkasında etkisiz olabilmektedir. yani Parkinson tedavisi büsbütün bireye özeldir.